بدعت احمد بصری در وضو | یمانی پدیا | دانشنامه مجازی مدعیان مهدویت
مقالات

بدعت احمد بصری در وضو

بدعت احمد بصری بصری در احکام

یکی از دلایلی که می‌توان توسط آن مدعی راست‌گو را از مدعی کذاب جدا کرد، عدم ایجاد بدعت در احکام و شرایع اسلامی است. احمد بصری چند بدعت در دین ایجاد کرده است که یکی از موضوعات مسح پا در وضو می‌باشد. وی قائل است که باید در مسح پا، دوقوزک به صورت حلقوی مسح شوند. وقتی این مطلب را با یکی از اتباع احمد درمیان گذاشتم، سعی کرد از آن دفاع کند.
گفت: خداوند در قرآن می‌فرماید: «يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا إِذَا قُمْتُمْ إِلَى الصَّلاَةِ فَاغْسِلُوا وُجُوهَکُمْ وَ أَيْدِيَکُمْ إِلَى الْمَرَافِقِ وَ امْسَحُوا بِرُءُوسِکُمْ وَ أَرْجُلَکُمْ إِلَى الْکَعْبَيْنِ [مائده/6] ای کسانی که ایمان آورده‌اید! هنگامی که به نماز می‌ایستید، صورت و دستها را تا آرنج بشویید! و سر و پاها را تا قوزکها مسح کنید.» با یه سرچ مختصر در اینترنت نظر مترجمین زیادی رو پیدا می‌کنید که کلمه کعبین رو به قوزک پا ترجمه کرده‌اند. شما که می‌گویید این معنی رو نمی‌دهد دلیل بیاورید.
در ادامه گفت: و اگر کعبین که تثنیه دو کعب است، به دو برجستگی کجای پا اشاره دارد؟

گفتم: بینید چند مسئله را باید براتون توضیح بدهم؛
1. برای کعب 3 معنا آمده:
الف)غوزک
ب) برآمدگی پا
ج) مفصل بین ساق و انتهای برآمدگی (یعنی همان بند پایین ساق(
علمای شیعه گزینه ب و جیم را پذیرفتند، ولی علمای اهل سنت و احمد الحسن گزینه الف را صحیح دانستند. علمای شیعه و پیراوان اهل‌بیت (علیهم‌السلام) می‌گویند در آیه آمده کعبین و انسان در هر پای خود دارای یک برآمدگی است و به همین خاطر به دو برآمدگی در دوپا اشاره دارد.
ولی علمای سنی پیرو خلفا و احمدالحسن می گویند: بنابر این‌که در یک پا دو غوزک وجود دارد بنابراین معنا قوزک است.
اما اشکالاتی که بر برداشت علمای پیروی خلفای غاصب و احمدالحسن وجود دارد این است که در آیه بنا بر مرافق که جمع آمده باید کلمه کعبین به صورت جمع می آمد یعنی «کعاب» چرا که انسان در هر دو پا چهار کعب دارد
اما به صورت تثنیه آمده است.
اساسا حکمت آمدن به صورت تثنیه به خاطر همین است و منظور غوزک نیست وگرنه باید جمع می‌آورد.
2.  شاید بگویید منظور یک پاست و اشکال این‌جاست که آیه در مقام بیان وضو بتمامه است و این شائبه وجود می‌آید که انسان یک پایش را مسح کند کافی است و حال آن‌که هم اهل‌سنت و هم احمدالحسن می‌گویند هردو پا را باید مسح کشید یا شست.
3. اشکال بعدی این است که در آیه آمده است کعبین و حال آن‌که دو قوزک در پا وجود دارد و حال باید انتهای مسح کدام قوزک باشد؟ قوزک سمت چپ یا راست؟
4. روایات نیز دلالت بر کشیدن تا بند پا دارد نه دو قوزک؛ زراره نقل می کند: امام باقر(علیه‌السلام) درباره کیفیت وضوی حضرت رسول اکرم (صلی‌الله‌علیه‌وآله) سؤال شده که ایشان دستور دادند تشت آبی آوردند، حضرت برای وضوگرفتن به ترتیب صورت، دست راست و دست چپپش را شست سپس سر و دو پای خود را با خیسی دست که از آب وضو مانده بود مسح کرد و فرمود: از اول سر انگشتان تا کعب پا را باید مسح کرد. پرسیدند کعب کجاست؟ حضرت فرمودند: بند پا و پایینتر از ساق پا است.»[1] 5. در بعضی روایات برای قوزک کلمه‌ای دیگر (ظنبوب) به کار برده‌اند و صراحتا مسح را تا بند پا دانسته‌اند و فرمودند؛ که منظور از کعب، قوزک نیست. امام باقر(علیه‌السلام): «الا احکی لکم وضوء رسول الله صلی الله علیه و اله و سلم ثم اخذ کفّا من الماء فصبّها علی وجهه … حضرت کیفیت وضو رسول الله را برای یاران خود شرح داد و این وضعیت و کیفیت وضو را به طور کامل شرح داد تا رسید به این‌جا «ثم مسح رأسه و قدمیه ثم وضع یده علی ظهر القدم» همان قبّه (برآمدگی) القدم، «ثم قال هو الکعب» فرمود آن کعبی که شما دنبال می کنید همین است. و فرموده است آن استخوان هایی که در دو طرف ساق پا قرار دارد که مرغوب هم گفته می شود آن کعب نیست او ظنبوب است «و قال و أومأ بیده الی الاسفل العرقوب ثم قال ان هذا هو ظنبوب» یعنی آن چیزی که اهل تسنن به آن معتقدند ظنبوب است نه کعبین….[2]

پی‌نوشت:

[1]. طباطبائی، محمد حسین، تفسیر المیزان، دفتر انتشارات اسلامی، قم، ج 5،ص 378.
[2]. وسایل شیعه، شیخ حرعاملی، ج1، ص 275، ابواب وضو، ب 15،ح 9، ط اسلامیه، روایت اول.

پایگاه جامع فرق و ادیان و مذاهب

 

یک دیدگاه

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *